Groningse stoomwagen: succes, miscommunicatie en deceptie

AANMELDINGEN GESLOTEN – Er zijn nog een aantal plekken beschikbaar. Inloop zonder aanmelding is mogelijk of bel 050 312 22 02 om nog een plek te reserveren.

In oktober, Maand van de Groninger Geschiedenis, organiseren Museum aan de A, Groninger Archieven en Historische Vereniging Stad en Lande vier historische cafés waarin verschillende eurekamomenten uit de Groninger geschiedenis verkend worden. We brengen een ode aan de wetenschappers en denkers die ondenkbare vragen durfden te stellen en aan de vrije geesten die het onmogelijke mogelijk maakten. Elk historisch café bestaat uit een hoofdlezing en twee minilezingen.

Ontwerp stoomautomobiel, ca. 1845. Vervaardiger N.W. Dusselsma, Nationaal Archief

Hoofdlezing – Groningse stoomwagen: een verhaal van succes, miscommunicatie en deceptie

Enkele jaren voordat de eerste stoomtreinen in Nederland rijden, maken professor Sibrandus Stratingh (1785-1841) en instrumentenmaker Christopher Becker in 1834 een proefrit in hun zelfgebouwde stoomwagen. Nadat Stratingh enkele verbeteringen aanbrengt, kunnen we zijn uitvinding misschien wel de eerste Nederlandse auto noemen.

Hoewel het een prima functionerend voertuig is, zorgt miscommunicatie tussen Groningen en Den Haag én politiek ervoor dat er met deze uitvinding uiteindelijk niks gebeurt. De stoomwagen raakt min of meer in de vergetelheid. Zelfs vandaag de dag staat Stratingh voornamelijk bekend om zijn elektrische wagentje, terwijl de stoomwagen nog vaak over het hoofd wordt gezien.

Ulco Kooystra is chemisch historicus en promoveerde in 2021 op het werk van de Groningse hoogleraar scheikunde Sibrandus Stratingh. Sinds 2016 werkt Kooystra als wetenschappelijk informatiespecialist bij het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen aan de RUG.

Minilezingen – Verborgen eurekaverhalen

Na de hoofdlezing laten andere sprekers je tijdens minilezingen kennismaken met de schatten die in de depots van verschillende erfgoedinstellingen in Groningen liggen. Welke eurekaverhalen schuilen er achter de objecten of archiefstukken die bewaard worden door musea en de Groninger Archieven?

Minilezing – Van Calker: een wetenschapper die niets nieuws ontdekte

Het levensverhaal van F.J.P. van Calker (1841-1913) laat zien dat wetenschap verder gaat dan een reeks eurekamomenten. Tijdens de ontmanteling van de Groninger stadswallen rond 1880, verzamelde Van Calker duizenden zwerfstenen. Hij stuitte steeds op nieuwe vondsten. Wat vertellen deze zwerfstenen over het geologische verleden van de stad? Sieger Vreeling, conservator van het Universiteitsmuseum, neemt je mee in dit verhaal.

Minilezing – Kaart 1672: de schat van Tideman

In het depot van de Groninger Archieven ligt een tekening van 71 cm hoog bij 258,5 cm lang, gemaakt door cartograaf Jannes Tideman. De kaart uit 1672 herbergt een schat aan verhalen over het Beleg en Ontzet van de stad Groningen. De kaart is te kwetsbaar om tentoon te stellen, maar met behulp van moderne techniek is een gedetailleerde reproductie gemaakt. Welke verloren details en daarmee verhalen zijn weer aan het licht gekomen? En hoe accuraat was de kaart eigenlijk? Deze vragen beantwoordt Harry Romijn, adjunct-directeur en hoofd Collectie tijdens zijn minilezing.

Praktisch

Locatie: Museum aan de A
Aanmelden via maandvandegroningergeschiedenis.nl