(VOL) Guyot doveninstituut: het ‘ontstommen’ van doven

In oktober, Maand van de Groninger Geschiedenis, organiseren Museum aan de A, Groninger Archieven en Historische Vereniging Stad en Lande vier historische cafés waarin we verschillende eurekamomenten uit de Groninger geschiedenis verkennen. We brengen een ode aan de wetenschappers en denkers die ondenkbare vragen durfden te stellen en aan de vrije geesten die het onmogelijke mogelijk maakten. Elk historisch café bestaat uit een hoofdlezing en minilezingen.

Hoofdlezing - Guyot doveninstituut: het ‘ontstommen’ van doven

Tijdens de Verlichting (grofweg 18e eeuw) buigen wetenschappers zich over filosofische vragen als ‘Wat is taal?’ en ‘Wat is denken?’. Dove mensen, die niet kunnen horen en spreken, vormden interessant studiemateriaal bij deze vragen. Kunnen mensen die niet spreken wel denken? En kunnen zij als mensen getypeerd worden of waren zij eigenlijk dieren in de verschijningsvorm van mensen?

Er waren voorbeelden van doven die konden leren, lezen en schrijven. Zij kwamen voornamelijk uit de adel en gegoede burgerij. Nobelen die ‘begiftigd’ waren met goed verstand. Het gewone volk werd in het algemeen gezien als ‘redeloos vee’. Het leek hierdoor aannemelijk dat doven uit het gewone volk daarmee ook redeloos waren. Tot een dominee uit Groningen, Henri Daniel Guyot (1753-1828), een reis naar Parijs maakte. Daar werd hij geïnspireerd om het eerste doveninstituut in Nederland op te richten.

Corrie Tijsseling is historisch pedagoog en senior onderzoeker bij Kentalis. Tijsseling is gespecialiseerd in de geschiedenis van het Nederlandse dovenonderwijs en zet zich daarnaast in voor de archivering en digitalisering van het cultureel erfgoed van doven in Nederland.

Minilezingen - Verborgen eurekaverhalen

Na de hoofdlezing laten andere sprekers u tijdens minilezingen kennismaken met de schatten die in de depots van verschillende erfgoedinstellingen in Groningen liggen. Welke eurekaverhalen schuilen er achter de objecten of archiefstukken die bewaard worden door musea en de Groninger Archieven?

Minilezingen - Het beeld van Groningen: Guyot doveninstituut

In ‘Het beeld van Groningen’, een fotorubriek van de Groninger Archieven, staat wekelijks een afbeelding uit de collectie van Persfotobureau D. van der Veen centraal. Een deel van deze collectie, bestaande uit meer dan 500.000 negatieven, is te vinden op Beeldbank Groningen. Publieksadviseurs Johanne Vonk en Bas van der Heide zijn voor het historisch café in de Van der Veen-collectie gedoken om te kijken of het ook reportages van het Guyot doveninstituut of Clubhuis voor Doven in Groningen bevat. Ze zijn op zoek naar het wie, wat, waar en wanneer bij de foto´s en hopen op reacties van het publiek.

Praktisch

De lezing van Corrie Tijsseling wordt in Nederlandse Gebarentaal (NGT) gegeven en de lezing van Johanne Vonk en Bas van der Heide in Nederlands. Er zijn tolken NGT aanwezig om beide lezingen te vertalen.